वैयासकिः किल शुकयोगीन्द्रः, आर्जवसिद्धनिरतिशयवैराग्यसम्पन्नः, कदाचित् पित्रा भगवता पराशरसूनुना कृष्णद्वैपायनेनैवमादिदेशे – “तात! त्वदीया प्रज्ञा निसर्गत एव परमात्मतत्त्वे प्रतिष्ठिता। तथापि ह्याचार्यसम्प्रत्ययमन्तरेण न ब्रह्मनिष्ठतायां सम्प्रतिपत्तिर्लोकस्य जायते। तस्मात्त्वं मिथिलाधिपतेर्विदेहराजस्य जनकस्य सकाशमुपसृत्य तदनुज्ञामवाप्य प्रत्यागच्छेः।”
अथ पितुरादेशं शिरसा प्रतिगृह्य स योगीन्द्रो जनकराजधानीं मिथिलां प्रति प्रतस्थे। तदा खलु त्रितलप्रासादशिखरमधिरूढो विदेहाधिपो विश्रम्भसुखमन्वभूत्। इतश्च कौतुकाक्रान्तचेता वैयासकिरपि नगरवीथीः समवलोकयन् राजहर्म्यं समासाद्य तस्य भूपतेश्चक्षुर्गोचरतामियाय। स तु नृपतिस्तमालोक्य पप्रच्छ – “आर्य, कस्तेऽभ्युपागमहेतुः?” इति।
शुकः प्रत्युवाच – “तत्त्वजिज्ञासया समायातोऽस्मि।” “केन पुनरसि त्वमत्र प्रेरितः?” इति राजा पुनरन्वयुङ्क्त। “भगवता व्यासर्षिणा।” “कुतस्त्योऽसि?” “आश्रमात्।” “तर्ह्यध्वनि समागच्छन् किं किं नाम त्वमद्राक्षीः?” “कान्तारवर्त्मनि तावद् द्रुमगुल्मलतादयो नानाविधाश्च मृगविहङ्गमाः। पत्तने पुनरत्र सर्वत्रैव सितानिर्मितानां मोदकानां विपणिपङ्क्तय एव मे दृक्पथमवतेरुः।” “अतः परं किम्?” “सर्वतो दिशि शर्करोपादानकान् विग्रहानितस्ततः सञ्चरतोऽद्राक्षम्।” “तदनन्तरं किम्?” “ततोऽग्रे तु केवलः शार्कर एव महान् स्तूपो मे दृष्टिगोचरो बभूव।” “तस्मादपि पुरस्तात् किम्?” “ततः परं किं वर्ण्यतां चित्रम्! यदेका सिताप्रतिमा प्रतिकृत्यापरया समं किमप्याचचक्षे!”
एतदाकर्ण्य प्रमुदितमना विदेहराजो जगाद – “कृतकृत्योऽसि ब्रह्मन्! अलमतःपरं प्रयासेन। प्रतिनिवर्तस्व यथेच्छम्। यदधिगन्तव्यं परमं तत्त्वं, तत्त्वया साक्षात्कृतमेव। नातः परं किञ्चिदपि बोद्धव्यमवशिष्यते।”